نویسنده: عباسی مجتبی
12:46 - 1400/11/18
در پرواز 4721 پاریس به تهران، افرادی امام را همراهی می‌کردند که هر کدام به جهت عملکردشان، سرنوشت متفاوتی داشتند، بعضی در مسیر انقلاب ماندند و صادقانه به اسلام و مردم خدمت کردند؛ برخی دیگر به دلایل مختلف دچار لغزش شدند و به ضدیت با انقلاب پرداختند.
حضرت امام خمینی(قدس سره) رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی پس از 14 سال تبعید در صبح روز 12 بهمن سال 57 از پاریس به میهن بازگشتند.
در پرواز 4721 پاریس به تهران، افرادی امام را همراهی می‌کردند که هر کدام به جهت عملکردشان، سرنوشت متفاوتی داشتند، بعضی در مسیر انقلاب ماندند و صادقانه به اسلام و مردم خدمت کردند؛ برخی دیگر به دلایل مختلف دچار لغزش شدند و به ضدیت با انقلاب پرداختند و امام با توجه به این مساله و شاید برای جلوگیری از سوءاستفاده مسافران پرواز انقلاب، ترجیح دادند موقع قدم گذاشتن بر خاک میهن اسلامی، دست در دست خلبان فرانسوی و فقط با همراهی فرزندشان از هواپیما پیاده شوند.
در این پرواز افرادی مانند بنی‌صدر، صادق قطب‌زاده، محسن سازگارا، سید علی‌اکبر محتشمی‌پور، هادی غفاری، سید محمد موسوی خوئینی‌ها، آیت‌الله حسینعلی منتظری و فرزندش، سید محمد خاتمی، حسن روحانی، سیدحسین خمینی، حاج احمد خمینی، حسن حبیبی، حاج مهدی عراقی، ابراهیم یزدی و آیت‌الله مرتضی مطهری امام را همراهی کردند.
بنی‌صدر از نخستین مسافران این پرواز بود که دو ماه بعد با سوءاستفاده از همراهی‌اش با امام در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد، اما فرصت خدمت را قدرنشناس بود و در مدت شانزده ماه که در قدرت بود، به دلیل همکاری با گروهک منافقین و کارشکنی‌در دفاع مقدس، درگیری با سران قوا، از دور خارج‌کردن نیرو‌های انقلابی، دو دستگی و نفاق میان مردم و گرو‌های سیاسی، سرنوشت خودش را در تقابل با امام، انقلاب و مردم رقم زد.
در نهایت در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ مجلس شورای اسلامی با اکثریت ۱۷۷ نفر در مقابل ۱۲ رای ممتنع و یک رای مخالف، رأی به عدم کفایت بنی‌صدر داد و بعد از حوادث خونینی که در ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ با آتش‌افروزی سازمان مجاهدین خلق و به حمایت از بنی‌صدر رخ داد و با هشیاری مردم، نتیجه لازم برای عوامل آشوب به دست نیامد؛ سرانجام بنی صدر در پوشش زنانه به‌همراه مسعود رجوی سرکرده منافقین به فرانسه گریخت و مورد استقبال برخی سران وابسته به رژیم پهلوی قرار گرفت.
رجوی و بنی‌صدر همراه برخی گروهک‌های دیگر، شورای موسوم به ملی مقاومت را برای مبارزه با جمهوری اسلامی تشکیل دادند، اما بعد از چندی متوجه شد که رجوی و سازمان مجاهدین خلق به دنبال کنار زدن او هستند و همراهی سازمان با وی از دوران ریاست‌جمهوری یک همراهی تاکتیکی و نه استراتژیک بوده است، بدین جهت از این شورا جدا شد و طلاق دخترش (فیروزه) را از رجوی گرفت.
به هر حال بنی‌صدر که در فرانسه خود را به کاروان انقلاب رسانده بود، در همانجا بر تمام آرزوهایش خط کشید و سعی کرد خشم خود از رجوی و قدرت‌های خارجی و اشتباه بزرگ خود را با سخنان گاه و بی‌گاه علیه نظام تخلیه سازد و در نهایت در سن 88 سالگی در آنجا درگذشت.
فقط بنی‌صدر تنها رئیس جمهور این پرواز نبود؛ بلکه سیدمحمد خاتمی و حسن روحانی، دیگر مسافران این پرواز بودند که خاتمی در دوم خرداد ۱۳۷۶ به عنوان پنجمین رئیس جمهور ایران و حسن روحانی بعدها رئیس جمهور هفتم شد.
گفتنی است خاتمی و روحانی از مسافران پرواز انقلاب و برآمده از دو حلقه فکری موسوم به جریان اصلاح طلبی بودند که یکی مرتبط با حلقه کیان و دیگری حلقه نیاوران است؛ از حلقه کیان، سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات و از حلقه نیاوران، حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهور ایران بیرون آمدند، کیان دارای دیدگاه چپ و نیاوران دارای دیدگاه تکنوکراتی است.
یکی دیگر از مسافران پرواز انقلاب سید صادق قطب زاده است. کسی که چهره‌ای دوقطبی داشت و همچون بسیاری از مسافران این پرواز با خودش نیز صادق نبود. سید صادق قطب زاده که ابتدا نقش مترجمی امام را در نوفل لوشاتو برعهده داشت و پس از انقلاب به عضویت شورای انقلاب درآمد و بعدها به ریاست صدا و سیما و وزارت خارجه نیز رسید؛ اما در سال ۱۳۶۱ چهره واقعی خود را نشان داد و به فکر طراحی کودتا و قتل امام ملت افتاد؛ کودتایی که ریچارد کاتم، جاسوس سازمان سیا در آن نقش داشت و قطب زاده در نهایت به جرم طراحی کودتا و توطئه قتل امام، اعدام و بر همگان ثابت شد که وفاداری به انقلاب اسلامی فقط به همراهی با امام در هواپیما نیست.
ابراهیم یزدی، دیگر مترجم امام نیز به تدریج با دیگر اعضای نهضت آزادی، آهنگ مخالفت با انقلاب را سر داد، تا آنجا که فعالیت سیاسی آنها در سال ۱۳۶۴ به دستور مستقیم امام، غیرقانونی اعلام شد.
حسن حبیبی دیگر مترجم امام، برخلاف دیگر یارانش در نهضت آزادی، راه همراهی با انقلاب را در پیش گرفت و در دولت‌های هاشمی و خاتمی به عنوان معاون اول رئیس جمهور بود و سرانجام در بهمن سال ۱۳۹۱ درگذشت.
حاج مهدی عراقی دیگر مسافر پرواز انقلاب و یکی از افراد مورد وثوق امام بود که تنها چند ماه، شیرینی انقلاب را چشید و در چهارم شهریور ۱۳۵۷ همراه با فرزندش حسام عراقی به دست گروهک فرقان به شهادت رسید.
آیت الله مرتضی مطهری نیز دیگر عضو شورای انقلاب در یازدهم اردیبهشت ۱۳۵۸ به دست گروهک فرقان به شهادت رسید، تا مزد همراهی با امام تا آخرین لحظات عمرش را بگیرد.
اما در میان مسافران پرواز انقلاب، پدر و پسری حضور داشتند که هر کدام سرانجامی متفاوت برای خویش رقم زدند، محمد منتظری، راه دفاع از انقلاب را در پیش گرفت و سرانجام در هفتم تیر ۱۳۶۰ در انفجار دفتر حزب جمهوری به همراه آیت الله بهشتی به شهادت رسید؛ اما تقدیر، پدر را به سوی دیگر کشاند.
آیت الله منتظری از شاگردان برجسته امام خمینی در سال ۱۳۶۴ به قائم مقام رهبری منصوب شد، اما پس از دستگیری مهدی هاشمی، برادر دامادش به جرم قتل، ترور و اقدام برای براندازی نظام، وی لغزید و به دفاع از هاشمی و منافقین پرداخت، تا آنجا که امام، ناگزیر از ریزش وی در نامه‌ای در ششم فروردین ۱۳۶۸ وی را از سمت قائم مقامی عزل و او را به عدم دخالت در سیاست توصیه کرد؛ امری که هیچگاه منتظری به آن عمل نکرد و تا آخرین روزهای حیاتش به مخالفت با نظام اسلامی پرداخت.
محسن سازگارا نیز پس از انقلاب به اطلاعات دفتر نخست وزیری رفت و در دهه هفتاد به جبهه اصلاحات پیوست و در انتخابات ۸۸ فریاد تقلب سر داد و به دیدار جرج بوش رفت.
علی اکبر محتشمی پور، هادی غفاری و محمد موسوی خوئینی‌ها نیز هر یک پس از چندین سال نمایندگی مجلس و کسوت در سِمَت‌های مختلف در سال ۸۸ مدعی تقلب در انتخابات شدند.
ریزش و رویش‌‌های مسافران پرواز انقلاب به خانواده امام هم رسید و سید حسین خمینی، نوه امام پس از انقلاب، راه حمایت و همراهی با منافقین را در پیش گرفت، تا آنکه امام در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۶۰ در نامه‌ای به وی، او را از دخالت در سیاست منع کرد.
اما فرزند امام، حاج سید احمد خمینی همراه دلسوز و یار صدیق امام در طول فراز و نشیب انقلاب تا سال‌ها در کنار امام باقی ماند و پس از رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای، هوشمندانه از میراث امام دفاع کرد و به فتوای امام در حمایت از ولایت فقیه عمل کرد.
حالا سال‌ها از فرود هواپیمای ۷۴۷ می‌گذرد و انقلاب همچنان به راه خود ادامه می‌دهد و این مسافران انقلاب هستند که همواره باید مراقب سقوط خود از این پرواز باشند.
