نویسنده: عباسی مجتبی
12:48 - 1400/06/30
-در تمام کشورهای دنیا، قوانین مصرّحی در زمینه رعایت پوشش دارند، تفاوت واقعی ایران و غرب در منطق پوشش، موارد و مصادیق است.
کد پوشش کلمه‌ای به ظاهر کوچک، اما دارای مفهوم گسترده‌ای است که با وجود ناآشنا بودن در فرهنگ عمومی جامعه ایرانی، اما در فرهنگ غرب مورد توجه قرار گرفته است و با وضع قوانین به صورت ضابطه مند به عنوان اهرم قدرت از آن استفاده می‌کنند.
بنابراین پوشش زنان مقوله‌ای است که حتی در فرهنگ غرب حائز اهمیت شناخته شده است و آنها را به سمت وضع قوانینی برای تنظیم روابط و رفتار افراد جامعه می‌برد، بخصوص در برخی از مکان‌ها و زمان‌ها که اختلاط زنان و مردان سبب برهم خوردن نظم و کارکردِ تعریف شده آن موقعیت می‌شود. برای نمونه استدلال برخی موافقین مدارس تک جنسیتی مبتنی بر عدالت جنسیتی است و مدعی هستند عصب شناسی، تفاوت یادگیری دختران و پسران را ثابت می‌کند؛ لذا کلاس واحد بی عدالتی جنسیتی به دختران است.(۱) همچنین تفاوت بدنی در ورزش که علت جداسازی جنسیتی مسابقات است، نه عفت و دیده نشدن توسط نامحرم و...
در تمام کشورهای دنیا، قوانین مصرّحی در زمینه رعایت پوشش دارند و الزام قانونی و حضور قاطع پلیس برای اجرای صد در صدی این قوانین نیز حساسیت هیچ شهروندی را بر نمی‌انگیزد؛ به این دلیل که جملگی اذعان دارند که قانون مقوله‌ای لازم الوجود و البته محترم است و اینکه اصل تفکیک مکان‌هایی برای زن و مرد در عرف عقلایی دنیا شناخته شده است.
هر کشوری با توجه به ایدئولوژی و ارزش‌های خود مبتنی بر اومانیسم یا مبتنی بر ارزش های دینی، پوشش خاصی برای افراد جامعه در نظر می‌گیرد، اگرچه به ظاهر این کدهای پوشش در کشورهای اسلامی برای به خصوص زنان در مقایسه با فرهنگ غرب سخت گیرانه تر است، اما این بدان معنی نیست که در فرهنگ غرب در این زمینه آزادی مطلق وجود دارد و تفاوت پنداری ایران و غرب به معنای آزادی بدون هیچ چارچوبی غیر محققانه و از روی ناآگاهی است.
حال آنکه در غرب؛ زندانها، فضاهای سربازی، مسابقات ورزشی و مدارس و دانشگاه‌های تک جنسیتی وجود دارند، مثلا مدارس تک جنسیتی در آمریکا(دخترانه) ظرف ۱۰ سال اخیر ۲۵ برابر شده است.(۲)
ظاهرا تفاوت واقعی ایران و غرب در منطق، موارد و مصادیق است، از این رو در منطق غرب مثلا مسابقات ورزشی جداگانه زنان (الزامی) و مدارس تک جنسیتی (قانونی) به خاطر رعایت شئون اخلاقی و عفاف و کرامت زن و... نیست، بلکه به دلیل قبول تفاوت‌های بدنی یا ذهنی زن و مرد است، بنابراین سه نوع تفکیک جنسیتی در غرب وجود دارد:
۱. اجباری: مثل تفکیک جنسیتی دستشویی ها، زندانها، برخی فضاهای نظامی و...
۲. قانونی: مثل حق قانونی تفتیش شدن توسط همجنس در گیتهای بازرسی یا حق قانونی درمان با کادر پزشکی و پرستاری همجنس یا حق ساعت اختصاصی زنان برای برخی مکان‌ها مثل پیست اسکی و...
۳. داوطلبانه: مثل تاکسی ویژه بانوان و...
از این رو ممکن است بین مصادیق الزامی و قانونی در ایران و غرب فرق باشد، اما در بودنش فرقی نیست؛ همان گونه که شهید مطهری فرمود: «در قدیم "انسان" بودن زن فراموش شده بود و امروز "زن" بودن او»(۳)
با نگاهی به ریشه های ایران همچون سایر کشورهای منطقه، سلطه استعمارگران را تجربه نکرده است، اما از آسیب‌های نفوذ دولت‌های استعمارگر و دست نشاندگان آنها مصون نماند، چنان که باور به وابستگی سیاسی و هویتی دستگاه سلطنت پهلوی به بیگانگان، زمینه قیام فرهنگی و انقلاب اسلامی مردم ایران را ایجاد کرد. هرچند بعد از انقلاب به تناسب غلبه تهدید نظامی دشمن، تهدیدهای سخت و نیمه سخت، رصد و شناسایی می‌شد؛ اما با پایان جنگ و مایوس شدن دشمنان از تهدید نظامی با تغییر رویکردها به تهاجم فرهنگی و جنگ نرم روی آورد.
تهاجم تاریخیِ تمدن سکولاری غرب به فرهنگ کشورها به ویژه در موضوع حجاب و پوشش شرعی، علوم انسانی و حتی نظام آموزشی، یک راهبرد زیربنایی و اساسی برای توسعه تسلط اقتصادی و تمدنی غرب بر ملت‌های دارای تمدن محسوب می‌شود که به شهادت تاریخ بیشتر در غالب کشورهای مسلمان دنبال شده است.
پدیده بدحجابی و حیازدایی از بانوان پیامد یک جنگ ادراکی، شناختی از سوی تمدن سکولار غرب و در جهت اندلس سازی ایران است که تلاش می‌کند با ایجاد فاصله میان ذهنیت زنان و واژگون کردن تعریف آنها از نقش و جایگاه اجتماعی خود و در راستای فتح سنگر به سنگر ارزش‌های اسلامی، بدحجابی و اباحی گری را ترویج دهد.
پی‌نوشت:
1.(ر. ک: مصاحبه باجولیت ویلیامز)
2.(ترجمان علوم انسانی/ گفتگو با جولیت ویلیامز استاد مطالعات جنسیت ومعاون بخش علوم اجتماعی دانشگاه یو سی ان ای)
3. (ر. ک: مسأله حجاب /استاد مطهری)
