درگاهی: شاخصه‌ها و مبانی فقه حکومتی امام خمینی/ شیعه و سنی در مبانی ولایت‌پذیری اشتراک دارند

جت الاسلام مسلم درگاهی، نماینده طلاب و فضلای قزوین، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وسائل با اشاره به اصول فقه حکومتی اظهار داشت: پیش از انقلاب اسلامی کمتر به اصول فقه حکومتی توجه می‌شد و در حوزه علمیه محجور بود، اما با نوشتن تحریرالوسیله و برپایی نظام اسلامی، فقه وارد جامعه اسلامی شد.


شناخت مبانی اسلام ناب، راهکار ورود فقه به عرصه‌ اجتماعی و سیاسی

وی اظهار داشت: فقه به تدریج بعد از انقلاب در عرصه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی ورود پیدا کرد، اما به صورت طبیعی برخی فقه حکومتی و وارد شدن فقه به عرصه‌های مختلف را برنتابیدند و تمایل دارند که به همان حالت سنتی و محدود باقی بماند و کمتر به اجتماعات و مسائل مورد نیاز مردم بپردازد.

حجت الاسلام درگاهی، رویکرد اجتهادی فقه در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی را ضروری خواند و گفت: تنها راهکار ورود فقه به عرصه‌های مختلف اجتماعی و مورد نیاز جامعه، شناسایی مبانی اسلام ناب است.

وی با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب درباره اهمیت تفکر انقلابی در حوزه علمیه خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب تأکید کردند که حوزه علمیه باید انقلابی بماند، یعنی باید مبانی اسلام نابی که انقلاب را به وجود آورد، شناسایی و معرفی شود.

نماینده طلاب و فضلای قزوین افزود: یکی از مبانی انقلاب، ولایت فقیه است که اگر کسی ولایت فقیه را نشناسد، نمی‌تواند به نظام اسلامی باور داشته باشد و ماندگاری انقلاب نیز مورد چالش واقع می‌شود.


حفظ تفکر انقلابی در حوزه علمیه مورد تأکید رهبری است

وی اسلام ناب را از دیگر مبانی انقلاب اسلامی برشمرد و خاطرنشان کرد: اسلام ناب در برابر اسلام‌های مصرفی و قلابی است که امام خمینی(ره) با آنها مقابله کرد و هیچگاه این گونه اسلام‌ها نمی‌تواند هدف والای امام راحل را به کرسی بنشاند.

حجت الاسلام درگاهی، باور کردن مردم را نیز از مبانی انقلاب خواند و تأکید کرد: از زیبایی‌های عملکرد امام خمینی(ره) این بود که به مردم، باور داشت و اهمیت قائل شد؛ در صورتی که برخی مردم را وسیله رسیدن به اهداف می‌دانند.

وی به رابطه اسلام و سیاست اشاره و تأکید کرد: اسلام و در گام بعد فقه جدای از مبانی سیاسی نیست و به صورت کلی اسلام به عنوان بازوی قوی در مسائل سیاسی برای نسل امروز مطرح است.


پویایی و نشاط حوزه علمیه در اسلام انقلابی است

استاد حوزه و دانشگاه، پویایی و نشاط حوزه علمیه را در اسلام انقلابی خواند و تصریح کرد: دشمنان نظام اسلامی برای دور کردن تفکر انقلابی از جامعه در گذشته بیشتر بر روی دانشگاه برنامه‌ریزی می‌کردند، اما در حال حاضر چشم طمع به حوزه علمیه دوخته‌اند؛ زیرا اگر یک عالم، مجتهد و مرجع تقلید را از اسلام انقلابی فاصله دهند، به یقین ضربه‌های جبران‌ناپذیری را به نظام اسلامی وارد خواهند کرد.

وی عمل به اسلام سیاسی را مستلزم شناخت اسلام ناب خواند و تأکید کرد: امروز کسی نمی‌تواند ادعا کند که اسلام را قبول دارد، اما انقلاب اسلامی را نمی‌پذیرد، زیرا نظام اسلامی بنیانگذار تفکر ناب اسلامی در دوران معاصر است.


اهداف پنجگانه انقلاب در جهت رسیدن به تمدن اسلامی

حجت الاسلام درگاهی به اهداف نظام اسلامی اشاره و خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب در جهت تبیین و سیر تطور اهداف انقلاب اسلامی، مراحل پنجگانه پیروزی انقلاب اسلامی، تأسیس نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و در گام نهایی تمدن اسلامی را ترسیم فرمودند.

وی افزود: رهبری تأکید کردند که بدون جامعه اسلامی نمی‌توان به تمدن اسلامی دست پیدا کرد، از این‌رو باید ابزار تولید و مصرف، سبک زندگی و رفتار اجتماعی اسلامی باشد و تمدن اسلامی که جهان را فرا خواهد گرفت، بر این مبنا تشکیل خواهد شد.

نماینده طلاب و فضلای قزوین به مبانی فقه حکومتی امام خمینی(ره) اشاره و تأکید کرد: امام خمینی(ره)، مبانی فقه را بر مبنای واقعیت‌های اجتماعی سنجید؛ یعنی فقه را با رویکرد اجتماعی و سیاسی مورد بررسی قرار داد.

وی افزود: امام راحل در کتاب‌های مختلفی به مبانی فقه حکومتی توجه داشته است، اما فقط در کتاب و کتابخانه به فقه توجه نکرد؛ بلکه فقه را به متن جامعه آورد؛ به عنوان مثال ایشان در ترکیه و در تبعید به فقه با نگاه حکومتی می‌نگرد و نظام اسلامی را برای مردم مسلمان ضروری می‌داند.


مبانی و ویژگی‌های فقه حکومتی امام خمینی

حجت الاسلام درگاهی یادآور شد: فقه حکومتی امام خمینی(ره) مبانی و ویژگی‌های خاصی نیز دارد، چنان که اگر فردی بدون این مبانی به فقه حکومتی توجه کند، در نهایت به اهداف و نتیجه امام راحل دست پیدا نخواهد کرد.

وی افزود: امام خمینی(ره) در مبانی فقه حکومتی به اسلام ناب و ضرورت‌های اجتماعی تکیه کرده‌اند و معارف و ارزش‌های اسلامی را مختص قشر خاصی نمی‌دانند، بلکه معتقد به فراگیری آن بودند که این رویکرد در نهایت به نظریه تمدن جهانی اسلام منتهی می‌شود.

استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد: در عرصه فقه حکومتی باید بیشتر به بحث ولایت محوری و ولایت باوری توجه شود و موضوع ولایت‌پذیری از مبانی است که باید در حوزه علمیه بیشتر پرداخته شود، تا تأثیرگذاری آن در جامعه نیز بیشتر نمایان شود.


اشتراک شیعه و سنی در مبانی ولایت‌پذیری

وی یادآور شد: حتی اهل سنت نیز مبانی ولایت‌پذیری را دارند، اما دقت‌های شیعه را ندارند؛ یعنی آنها معتقدند که هر کسی با هر روشی می‌تواند این جایگاه را تصاحب کند و اولوالامر است و اطاعتش واجب است.

حجت الاسلام درگاهی افزود: شیعه به مبانی مطرح شده از سوی اهل بیت(ع) معتقد است و با آن مبانی می‌توانیم ولایت شناس باشیم، در گام بعد این مبانی را به عنوان محور مسائل درسی، مسائل فقهی و مسائل حکومتی قرار دهیم که به یقین می‌تواند در جامعه راهگشا باشد.825/301/ق